Hoe je kunt volgen zonder verdwalen en leiden zonder invullen. Twee belangrijke principes bij coaching zijn volgen en leiden. Je volgt de aandacht van je cliënt, wat hij zegt en hoe hij zich voelt. En je leidt vervolgens richting zelfreflectie en inzicht zodat nieuwe mogelijkheden in denken, voelen en gedrag zich openbaren. Twee valkuilen liggen hier helaas op de loer: verdwalen en invullen.

Verdwalen

Het komt vaak voor dat je cliënt heel veel vertelt en van hot naar her gaat. Dit kan er makkelijk voor zorgen dat je als coacht verdwaalt in het woud aan woorden en emoties. In een 'gewoon' gesprek met een vriend(in) is dit geen enkel punt maar in coaching zorgt het ervoor dat je minder efficiënt en effectief wordt. Oorzaken van verdwalen

• je wordt meegezogen in de inhoud omdat je je ermee identificeert
• je hebt nog geen specifiek doel gesteld waardoor je een kompas mist
• je hebt nog niet helder wat de dieperliggende kern is waardoor je aan de oppervlakte blijft

Dit alles zorgt ervoor dat je mogelijk overzicht verliest en meegenomen wordt in het verhaal. Net als Alice, zo het konijnenhol in... En voordat je het weet ben je een uur verder en vraag je je af waar het nu eigenlijk precies om gaat en of je cliënt nu echt verder is geholpen.

Invullen

Een andere valkuil is vanuit invullen gaan leiden. Dit gaat heel subtiel. Wanneer je cliënt iets vertelt raakt dit iets in je eigen referentiekader waardoor je denkt te begrijpen wat hij bedoelt en wat hij nodig heeft. En vanuit dit begrijpen formuleer je een leidende vraag: sturend in een bepaalde inhoudelijke richting. Je schiet hierdoor soms onbedoeld in een adviserende rol terwijl je juist graag wilt dat je cliënt zelf zijn eigen antwoorden ontdekt. Heel menselijk maar tijdens coaching niet echt de bedoeling. Oorzaken van invullen

• ons brein is zo gemaakt dat het constant betekenis geeft aan de zintuiglijke indrukken die binnenkomen
• het is 'bedraad' om daarbij te putten uit de eigen innerlijke bibliotheek aan referentie ervaringen
• innerlijke processen als confirmatie en generalisatie zorgen er verder voor dat we alles in (voor ons) herkenbare hokjes stoppen en geloven dat 'het zo is'.

Betekenissen, associaties en generalisaties vormen onze referentiekaders. Deze kaders zijn de routekaarten die ons helpen de weg te vinden in de complexe buitenwereld. De evolutie en overleving van onze soort is ervan afhankelijk!

Niets mis met deze processen dus! De kunst is ze bewust te hanteren zodat we ze kunnen gebruiken zoals we zelf willen. Maar hoe doe je dat?

De sleutel is afstand

We moeten mentaal een stapje achteruit kunnen doen en afstand kunnen nemen van onze eigen referentiekaders. Dit zorgt ervoor dat we naar de structuur kunnen kijken achter de inhoud. Je onderscheidt je van elke andere intelligente, empathische gesprekspartner door je vermogen te focussen op het proces achter de inhoud. Dit betekent dat je naast te luisteren naar wat iemand zegt, kunt letten op iemands achterliggende strategie.

Hieronder 5 tips om dit makkelijker te maken:

1. Luister naar de ingrediënten. De huidige situatie van je cliënt kan je vergelijken met een soep. Luister als een kok en focus je op de ingrediënten. Voorbeelden zijn: innerlijke dialoog, overtuigingen, associaties, beslissingen, conclusies, oordelen, betekenissen.
2. Denk in termen van ‘HOE’: Vraag aan je cliënt: als ik jouw probleem ook zou willen hebben, wat moet ik dan doen/weten/begrijpen/geloven/tegen mezelf zeggen/waar moet ik me op focussen?
3. Relativeer je eigen weten. Jouw referentiekaders er maar 1 van miljarden en formuleer vooraf de intentie jouw cliënt te helpen bij het vinden van zijn eigen waarheid.
4. Stel regelmatig de vraag: als je jezelf dit allemaal hoort zeggen:- wat realiseer je je dan?– wat is dan je doel?– wat is er dan het meest belangrijk?– wat ga je dan veranderen?
5. Stel open vragen op meta-niveau:– wat geloof/begrijp/ besluit je daarover?– van wie heb je dat geleerd– waar ga je afscheid van nemen– hoe kan je er ook tegenaan kijken?

De Assen van Verandering als hulpmiddel

Ik werk zelf al jaren met een heel praktisch model genaamd "De Assen van Verandering". Dit model was voor mij een enorme eyeopener omdat het mij leerde kijken en luisteren op structuurniveau. Ik heb het model in Nederland geïntroduceerd en  er jarenlang les in gegeven aan een bekende coach- en therapieopleiding. Inmiddels is een online training in het model beschikbaar. Klik hier als je meer wilt weten.